dogodilo se na današnji datum, 25. januar dogodilo se na današnji datum, 25. januar n.n. 25.01.2023 00:05 danas je srijeda, 25. januar, 25. dan 2023. godine. do kraja godine ima 340 dan. 1533. engleski kralj henri osmi oženio se anom bolen, prkoseći vrhu rimokatoličke crkve u vatikanu, koji mu nije dozvolio razvod od prve supruge katarine aragonske. 1579. u utrehtu pobunjene provincije nizozemske holandija, zelandija, utreht, gelderlend, frizija, groningen i overajsel pošto su propali svi pokušaji izmirenja sa španskom upravom, proglasile utrehtsku uniju radi borbe protiv španije. provincije su se 1581. otcijepile od španije, a vestfalskim mirom 1648. dobile nezavisnost i potom prihvatile naziv holandija prema najvećoj i najbogatijoj provinciji. 1627. rođen irski hemičar i fizičar robert bojl, koji je otkrio zakon o odnosu pritiska i zapremine kod gasova i prvi utvrdio razliku između smjese i hemijskog jedinjenja. 1736. rođen francuski matematičar, mehaničar i astronom luj lagranž, koji je sa 19 godina postao profesor matematike na artiljerijskoj školi u torinu, a potom je radio u akademiji nauka u berlinu i na politehničkoj školi u parizu. objavio je niz radova iz teorije brojeva, varijacionog računa, teorije parcijalnih jednačina, nebeske mehanike, sferne astronomije. mnoga lagranžova otkrića nose njegovo ime. djela: analitička mehanika , teorija analitičkih funkcija i ii , o libraciji mjeseca , o teoriji jupiterovih satelita . 1869. osnovano srpsko poljoprivredno društvo radi širenja stručnih znanja među seljacima, koje je postojalo do 1946, kad ga je ukinula komunistička vlast. 1874. rođen engleski pisac vilijam somerset mom, oštar kritičar britanskog građanskog društva. dosta je pisao i o egzotičnim zemljama. djela: romani ljudski okovi , mjesec i stoparac , kolači i pivo , pozorište , šareni veo , zbirke pripovijedaka treptaj lista , na kineskom platnu , istok i zapad , drame lejdi frederika , hljebovi i ribe , sveti plamen . 1882. rođena engleska spisateljica adelina virdžinija stivn, poznata kao virdžinija vulf, koja je primjenjivala tehniku unutrašnjeg monologa i toka svijesti i pisala istančanim intelektualnim stilom. ostvarila je majstorske portrete, posebno žena iz viših slojeva engleskog društva. osjetljiva, zgrožena ratom, 1941. je izvršila samoubistvo. djela: romani izlet na svetionik , gospođa delovej , godine , talasi , orlando , eseji sopstvena soba , između činova , smrt moljca , običan čitalac . 1899. umro srpski socijalista vasa pelagić, prvi pobornik ideje socijalizma u srbiji i na balkanu. ideju socijalizma u njenoj utopijskoj verziji prihvatio je u rusiji, u kojoj je boravio od 1864. do 1866. kada je na moskovskom univerzitetu studirao medicinu, istoriju i političku ekonomiju. u brčkom, gdje je bio učitelj, osnovao je srpsku čitaonicu, jednu od prvih u bosni. bio je arhimandrit i upravnik srpske pravoslavne bogoslovije u banjaluci, u kojoj su školovani sveštenici i učitelji, odakle ga je zbog slobodoumnih školskih programa 1869. turska vlast prognala u malu aziju. odatle se ruskom pomoću spasio 1871. i došao u srbiju. učestvovao je u bosansko hercegovačkom ustanku 1875. raščinjen je, a zbog širenja socijalističkih ideja protjerivan je i iz srbije, čak zatvaran u ludnicu, a umro je u požarevačkom zatvoru. njegove knjige, čitane u svim dijelovima srpstva, štampane su još za njegovog života u oko 250.000 primjeraka i odigrale su veliku prosvjetiteljsku misiju. djela: istorija bosanskohercegovačke bune , odgovor na četiri društvena pitanja , spas srbije i srpstva , socijalizam i osnovni preporođaj društva , nauka i radni narod , blagodatnik , preobražaj škole i nastave , nova nauka o javnoj nastavi , umovanje zdravog razuma , poslanica bogu , koliko nas košta bog i gospodar , rukovođa za srpsko bosanske, hercegovačke, starosrbijanske i makedonske učitelje . 1904. izašao prvi broj politike koja je, zahvaljujući raznovrsnosti, odmjerenosti, nepristrasnosti i informativnosti, postala najčitaniji srpski dnevni list. tome je posebno doprinijelo geslo politike da u konkurenciji mnogih listova koji su neskriveno navijali za režim ili za pojedine političke stranke prije svega poštuje činjenice i drži distancu prema svima, nastojeći da ne bude predaleko od vlasti, ali ni preblizu, koje je dugo važilo u toj novinskoj kući. list je osnovao vladislav ribnikar, koji je bio i prvi urednik. 1918. radi gušenja kontrarevolucionarnih pobuna stvorena crvena armija, koja se uspješno obračunala i sa stranom vojnom intervencijom protiv sovjetske rusije i porazila nacističku njemačku u drugom svjetskom ratu. u njenom organizovanju ključnu ulogu imao je lav trocki. 1919. osnovano društvo naroda, preteča un. 1924. u francuskom gradu šamoni počele prve zimske olimpijske igre. 1935. rođen državnik portugala antonio ramaljo janeš, predsjednik ove zemlje od 1976. do 1986. 1942. tajland u drugom svjetskom ratu objavio rat velikoj britaniji i sad. 1955. sssr formalno okončao ratno stanje s njemačkom. 1971. general idi amin vojnim udarom oborio predsjednika ugande miltona obotea, ubrzo proglasio sebe predsjednikom i zaveo strahovladu u toj afričkoj zemlji. 1978. umro srpski pisac skender kulenović, član srpske akademije nauka i umjetnosti, autor potresne poeme stojanka majka knežopoljka . poslije drugog svjetskog rata bio je direktor drame u sarajevskom pozorištu i urednik u beogradskoj izdavačkoj kući prosveta . djela: roman ponornica , poeme ševa , zbor derviša , drama svjetlo na drugom spratu , komedije djelidba , večera , soneti ocvale primule . 1983. kineske vlasti preinačile u doživotnu robiju smrtnu kaznu izrečenu istog dana 1981. mao ce tungovoj udovici đang čin. 1987. umro srpski slikar predrag peđa milosavljević, član srpske akademije nauka i umjetnosti, istaknuti predstavnik intimizma u srpskom slikarstvu. studirao je prava u subotici, a zatim bio u diplomatskoj službi u parizu, madridu, londonu. međunarodnu reputaciju je stekao 1937. na izložbi u parizu, gdje je dobio nagradu gran pri . napisao je knjigu eseja između trube i tišine i dramu zopir . 1991. sobranje bivše jugoslovenske republike makedonije usvojilo deklaraciju o nezavisnosti. 1992. ruski predsjednik boris jeljcin izjavio da će rusija prestati da prijeti nuklearnim raketama američkim gradovima. 1996. parlamentarna skupština savjeta evrope odlučila da primi rusiju uprkos oštrim kritikama zbog vojne intervencije u čečeniji. 1999. u centralnom dijelu kolumbije u zemljotresu poginulo najmanje 1.200 ljudi. 2006. na palestinskim izborima pobijedio islamski pokret hamas. vezane vijesti: izneseni komentari su privatna mišljenja autora i ne odražavaju stavove redakcije nezavisnih novina. nove vijesti najčitanije
